In de Kempen ging het nieuwe schooljaar van start met de lancering van Bike2School. In 14 gemeentes binnen de Intercommunale van de Ontwikkeling van de Kempen (IOK), met wel 86 deelnemende scholen, worden kinderen sinds 1 september beloond wanneer ze met de fiets, de step of te voet naar school komen. Het is de eerste keer dat het IOK een digitaliseringsproject van deze schaal aanging. Steven Hendrickx, stafmedewerker bij de intercommunale, vertelt ons meer over de invloed van een slimme toepassing op het leven in de gemeentes en toekomstplannen.
Steven Hendrickx, stafmedewerker bij het IOK, ziet van dichtbij hoe een slimme toepassing het leven in de gemeente kan veranderen.
Een vlotte opstart met Smartville
In Bonheiden liep vorig jaar een pilootproject met de toepassing Buck-e van Fairville. De door MyCSN ondersteunde applicatie had enorm positieve effecten op de gemeente. Steven Hendrickx vertelt: “Verschillende gemeentes binnen het IOK kregen interesse om ook zoiets te doen. We hebben alle 29 gemeentes gecontacteerd met het voorstel om zelf zo’n project op te starten.”
“We sloten ons aan bij het lastenboek van de intercommunale Cipal dat intussen gegund werd aan Smartville. Dat gaf ons een directe toegang tot de verschillende leveranciers die de infrastructuur van Buck-e – zoals sensoren en scanners – implementeerden. Ook de toepassing die op het MyCSN-dataplatform zit kregen we er zo bij. Door aan te haken op een project dat al bestaat, bespaarden we kosten.”
Door aan te haken op een project dat al bestaat, bespaarden we kosten.
Subsidie voor een koolstofarme economie
“Meteen gingen we op zoek naar subsidiemogelijkheden. Die vonden we bij het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO), dat koolstofarme economie stimuleert. Dat beschouwde ik als de eerste stap van Bike2School”, aldus Hendrickx. “Uiteindelijk gingen veertien gemeentes binnen het IOK met het project aan de slag. Daarin zit de kracht van een slimme regio. Het is een groot voordeel voor de deelnemende besturen dat wij initiatief nemen en financiering zoeken voor een veilig en gezond leven in de gemeente.”
Een inclusief project
“We doopten het project Bike2School. De slogan van het project is ‘Echte helden fietsen, stappen of steppen naar school’”, vult Hendrickx aan. “Die uitbreiding is belangrijk want het project moet toegankelijk zijn voor iedereen. Kinderen die niet met de fiets naar school kunnen komen, om het even welke reden, kunnen ook op een duurzame manier naar school komen en dat is wat telt. De veiligheid en betrokkenheid van de kinderen staat op nummer één.”
Hendrickx vertelt: “We hebben het contact met de scholen aan de gemeentes overgelaten. Zij hebben initieel aan de scholen gevraagd of ze willen deelnemen en hoe ze het project zullen invullen. Dat was een goed idee; de meeste scholen in de regio doen mee. We laten hen ook kiezen welke duurzame vervoersopties meetellen, want in gemeentes met erg gevaarlijke routes kan de bus bijvoorbeeld ook een optie zijn.”
We hopen enerzijds dat Bike2School een mentaliteitswijziging veroorzaakt over duurzaam en gezond naar school komen. Anderzijds is dit voor de gemeentes ook de ideale context om de resultaten die ze boeken met het project te gebruiken in hun beleid.
Regionale economie steunen
Lagereschoolkinderen uit de deelnemende gemeentes krijgen virtuele munten, genaamd bucks, op basis van de geleverde inspanning. Daarbij tellen factoren als de afstand en weersomstandigheden ook mee. Met die bucks kunnen ze kleine aankopen doen bij lokale handelaars. “Bij de opstart van het project vroegen we aan de gemeentes om lijsten met lokale handelaars door te geven en om mee na te denken waar schoolkinderen interesse voor hebben. Al snel werd duidelijk dat die zaken niet puur binnen de gemeentegrenzen te vinden waren. We kregen de vraag om bovenlokale handelaars op te nemen. Denk aan foorkramers die vaak verplaatsen, of een populair trampolinepark in Geel waar kinderen uit omringende gemeentes ook naartoe willen”, vertelt Steven Hendrickx. “Dat toont weer aan dat een regionale aanpak meer kan waarmaken.”
Met de toepassing buck-e hebben besturen de mogelijkheid om overzichtelijke dashboards te gebruiken op het MyCSN dataplatform. Je kan de gegevens splitsen op zone of per tijdstip. Dat stelt besturen in staat om gerichte beslissingen te maken.
“Dit schooljaar doen er meer dan 14.000 kinderen mee aan Bike2School. Dat telt al mee. Zeker wanneer je rekent dat een kind uit de lagere school waarschijnlijk zijn of haar ouders meeneemt om een uitstap te maken. Zij betalen voor een inkomstticketje”, legt Hendrickx uit.
Een basis voor een fijnere gemeente
“Vanaf het begin communiceerden we dat hoewel wij het project uitbouwen en omkadering geven, de gemeentebesturen ook hun eigen doelstellingen mogen opstellen. Door te investeren in de infrastructuur van een slim project, hopen we dat de gemeentes hier ook breder mee aan de slag gaan.” Hendricks legt uit: “We hopen enerzijds dat Bike2School een mentaliteitswijziging veroorzaakt over duurzaam en gezond naar school komen. Anderzijds is dit voor de gemeentes ook de ideale context om de resultaten die ze boeken met het project te gebruiken in hun beleid. Zo kunnen ze pijnpunten in infrastructuur, verkeersregeling en veiligheid opmerken en aanpassingen maken.”
Toekomstplannen en visie
Het project ging voor de eerste keer op grote schaal van start. Steven Hendrickx zegt: “We hebben al een paar zaken die we willen verbeteren in toekomstige projecten. We merkten bijvoorbeeld dat het niet voor iedereen evident is om een toegang te krijgen tot een digitaal platform. Anderstaligen, mensen die geen eigen computer hebben en alles op hun smartphone doen, of zij die geen smartphone hebben; deze mensen willen we ook betrekken. Daar kunnen we rekening mee houden en oplossingen voor bedenken, zowel voor de gebruikers als de betrokken handelaars en gemeentes.”
“Wij zien dit project als een mogelijke opstap naar meer projecten rond digitalisering en Internet of Things. De technologie is toegankelijk en beschikbaar, zeker via een aankoopcentrale als Smartville en met fondsen die vrijgemaakt worden voor digitalisering. We beseffen dat grote steden hier al mee bezig zijn en willen niet dat onze gemeentes de boot missen.”
Dit project wordt gerealiseerd met financiële steun van EFRO Vlaanderen – GTI Kempen, Vlaanderen en de provincie Antwerpen.
Bike2School voor een veilige en propere gemeente
De campagne richt zich direct tot de kinderen en dat is een succes.
Het project Bike2School heeft als doel dat meer lagereschoolkinderen te voet of met de fiets naar school komen.
De actiegroep Kempen2030 neemt samen met de intercommunale IOK het initiatief om besturen te ondersteunen in het streven naar meer verkeersveiligheid en minder luchtvervuiling. Met de campagne Bike2School willen ze samen een agendapunt aansnijden dat in veel besturen al hoog op de prioriteitenlijst staat: fietsbeleid.
Na inspanning de beloning
De kinderen die met de step, fiets of te voet naar school komen krijgen beloningen voor hun inspanningen. Via de toepassing ontvangen ze digitale munten, of zogenaamde bucks. Die kunnen ze uitgeven in lokale handelszaken of bijvoorbeeld in het gemeentelijke zwembad.
Een algoritme berekent hoeveel bucks de kinderen verdienen per ritje naar school. Dat hangt af van factoren zoals hoe lang ze onderweg zijn, de seizoenen en het weer. De beloning hangt dus vast aan de inspanning. Door zich direct tot de kinderen te richten, kent Bike2School een groter succes dan de klassieke campagnes voor een veilige schoolpoort.
Meten is weten
De beloning is wel voor de kinderen, maar de toepassing is ook interessant voor ouders. Ze kunnen overzichten zien met daarin gegevens over hoeveel afstand hun zoon of dochter op een sportieve manier afgelegd heeft, hoeveel CO2-uitstoot ze op die manier bespaard hebben en hoeveel veiliger het verkeer aan de schoolpoort is.
Bike2School werkt op basis van de app buck-e . De kinderen bevestigen clips met sensoren aan hun fiets, boekentas, helm of fluohesje en aan de schoolpoort staat er meetapparatuur. Zo meten we automatisch wanneer, langs waar en hoe lang de kinderen fietsen. Die gegevens zijn volledig anoniem en worden verzameld en geanalyseerd op het MyCSN dataplatform. Lees hier meer over de app buck-e.
Een overzichtelijk dashboard voor besturen
Een slimme toepassing is er één die je ook als beleidshefboom kan inzetten. Alle informatie die we vergaren, geeft aan de lokale besturen real-time feiten om hun beleid op te baseren.
Met de toepassing buck-e hebben besturen de mogelijkheid om overzichtelijke dashboards te gebruiken op het MyCSN dataplatform. Je kan de gegevens splitsen op zone of per tijdstip. Dat stelt besturen in staat om gerichte beslissingen te maken. Via de buck-e app kan je er bijvoorbeeld achter komen op welke tijdstippen de meeste schoolkinderen op de baan zijn en welke scholen het best bereikbaar zijn met de fiets.
De Kempen zetten zich in voor de toekomst
Kempen2030 zet zich in voor een meer ecologisch verantwoorde regio met een concreet doel. De naam geeft het deels weg: tegen 2030 wil men zo’n 40% minder CO2 uitstoten in de Kempen.
De intercommunale ontwikkelingsmaatschappij voor de Kempen (IOK) is een dienstverlenende vereniging die de 29 aangesloten gemeentebesturen ondersteunt met afvalbeheer en ecologische energie, tuinieren en wonen. De IOK coördineert het project en de gemeenten Arendonk, Balen, Geel, Grobbendonk, Herentals, Herselt, Hoogstraten, Hulshout, Kasterlee, Laakdal, Meerhout, Ravels, Vosselaar en Westerlo nemen al deel.
